گروه حوزه‌های علميه: در رسانه‌های غربی مكاتب فكری در توليدات رسانه‌ای منعكس می‌شود و

مخاطب ناخودآگاه تحت تاثير اين مكاتب قرار می‌گيرد؛ رسانه‌های ما به عنوان رسانه مسلمان، بايد نگاه ايده‌آل اسلامی را در محصولات خود به مخاطبان عرضه كنند.

محمدعلی محمدی، مدير شبكه مجازی تبليغ، در گفت‌وگو با خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا)، بيان كرد: پس از سال‌ها، فعاليت در عرصه رسانه می‌توانم بگويم كار حوزه، توليد محتوا و قالب‌های درونی است و كار رسانه، در نظام جمهوری اسلامی ايران نيز تعريف شده است و در اين بين آنچه كه قرار است به عنوان محصول، توليد شود بايد، با توليد محتوا از سوی حوزه و توليد رسانه‌ای آن از سوی رسانه و فعالان رسانه‌ای باشد.

مدير شبكه مجازی تبليغ، با ذكر اين مطلب كه هم اينك، رسانه، كار توليد محتوا را انجام می‌دهد، اظهار كرد: اگر می‌خواهيم در اين نظام و در كشوری شيعی و برای مردمی مسلمان برنامه توليد كنيم، بايد محتوای آن را از بدنه حوزه دريافت كنيم، رسانه نمی‌تواند محتوای دينی توليد كند؛ حوزه بايد به سمتی برود كه محتوای رسانه‌ای توليد كند.

وی با بيان اين مطلب كه رسانه به شدت به حوزه احتياج دارد، تصريح كرد: توليد محتوا بايد در حوزه صورت گيرد و صدا و سيما و رسانه‌ها، تنها وظيفه پخش آن را با ضوابط اخلاقی حرفه‌ای خود به عهده دارند؛ رسانه وظيفه‌اش پخش است؛ زمانی كه می‌خواهيم همه چيز در قالب اسلام اصيل اداره شود، بايد ابزار رسانه‌ای‌ هم، در اختيار حوزه باشد.

محمدی بيان كرد: حوزه و نهادهای حوزوی بايد احكام و نگاه رسانه‌ای را آماده كنند؛ در اين بين در نوع نگاه رسانه‌ای به تئوری‌ها و احكامی نياز داريم كه حوزه و نهادهای حوزوی بايد از متن دين استخراج كرده و در اختيار بخش‌های مختلف قرار دهند؛ همانگونه كه در سينما يك فرم و يك محتوا وجود دارد بايد فرم و محتوا در عرصه رسانه تبيين شود و محتوا را از دين‌داران و دين دانان پرسيد.

وی افزود: در بيانی ساده‌تر می‌توان گفت كه صدا و سيما بايد كارگردان حرفه‌ای و فيلمبردار حرفه‌ای داشته باشد، اما طلبه قرار نيست برای اينكه احكام فقهی و مبانی محتوايی را در رسانه نهادينه كند، حتما كارگردان يا تصوير بردار شود؛ بلكه می‌تواند با فراگيری فن فيلم‌نامه نويسی نوع نگاه دينی را با تخصص خود نشان دهد.

مدير شبكه مجازی تبليغ با بيان اين مطلب كه رسانه شاخص اسلامی بايد نوع نگاه شاخص اسلامی را نيز در آثار توليدی خود داشته باشد، گفت: در رسانه‌های غربی مكاتب فكری در توليدات رسانه‌ای منعكس می‌شود و مخاطب ناخودآگاه تحت تاثير اين مكاتب قرار می‌گيرد؛ ولی آيا رسانه‌های ما به عنوان رسانه مسلمان، نگاه ايده‌آل اسلامی را در محصولات خود به مخاطبان عرضه می‌كنند؟

وی افزود: بايد از خود بپرسيم كه ما در اين بين چه نگاهی داريم؟ نبايد از خاطر دور كنيم كه اگر بهترين محتوا را به كارگردان هر چند متعهدی هم بدهيم كه نوع كادربندی و نگاه‌های او در فيلم‌سازی با نوع نگاه فيلم‌های هاليوودی يكسان باشد، آن موقع دقيقا فيلمی با معيارهای هاليووی ساخته‌ايم.

محمدی عنوان كرد: وقتی يك خبرنگار با نگاه خود به مسايل می‌پردازد و حتی با نيت خير به ارائه گزارشی اقدام می‌كند، بدون اينكه رصد كند كه اين گزارش تا چه اندازه به اجتماع و دين، آسيب می‌رساند، مشكلاتی ايجاد می‌شود و به همين دليل است كه بايد احكام رسانه‌ای مدونی وجود داشته باشد.

مدير شبكه مجازی تبليغ عنوان كرد: يكی از ويژگی‌های اخلاق حرفه‌ای در حوزه رسانه، بيان گزارش مفيد، با رعايت صداقت و دوری از دخل و تصرف است؛ به ديگر شكل بايد گفت كه حوزه بايد در عرصه رسانه‌ای كشور، نقش نظارتی داشته باشد و غير از توليد محتوا بر اجرای صحيح آن نظارت كند؛ رسالت طلبه در حوزه رسانه‌های تصويری به شكل خاص، كارگردانی نيست، بلكه رسالت طلبه ارائه محتوا، تعيين چارچوب نگاه، و همچنين نظارت بر حسن اجرا و نقادی است.

وی با ذكر اين مطلب كه يكی از رسالت‌های رسانه‌ای حوزه، تبيين فرم‌های رسانه‌ای است، اظهار كرد: حوزه بايد احكام الهی را استخراج كند؛ بايد نوع بيان رسانه‌ای و خبری و تصويرسازی خداوند در قرآن را برای اصحاب رسانه بيان كند؛ اينكه وقتی قرآن می‌خواهد مطلبی را به تصوير بكشد، آن را از چه زاويه‌ای بيان می‌كند كه بيشترين تاثيرگذاری و كمترين سوء برداشتی را ايجاد كند، كه اين كار، كار حوزه است

محمدی با ذكر اين مطلب كه اخلاق حرفه‌ای يك رسانه و خبرنگار و توليدگر رسانه‌ای، بايد منطبق بر اصول اخلاقی حرفه‌ای اسلامی باشد، تصريح كرد: زمانی كه اين مباحث استخراج می‌شود، می‌توانيم به يك خبرنگار بگوييم كه شاخصه‌های يك خبرنگار مسلمان و رسانه اسلامی چيست و بايد چه اصولی را رعايت كند؛ بايد نظر فقيه شيعه و المان‌های دينی و اخلاقی را برای يك رسانه و خبرنگار و توليدگر رسانه‌ای تشريح كرد.

وی نگاه آمرانه حوزه به رسانه‌ها و صدا و سيما را رد كرد و گفت: نيازی به نگاه آمرانه در اين بين وجود ندارد؛ اگر همين روند توليد محتوا در حوزه و توليد رسانه‌ای با ضوابط اخلاق حرفه‌ای رسانه‌ای طی شود، با توجه به اينكه مخاطبان ما مخاطبان مسلمان و شيعه هستند، و مسلما آنان خريدار آثار فاخر هستند، اين تاثيرگذاری فرهنگی به بهترين شكل صورت می‌گيرد.

محمدی ادامه داد: امام رضا(ع) در همين مسئله روايتی بسيار جالب توجه دارند كه می‌فرمايند، شما حرف ما را برسانيد خود مردم از ما و اين گفتار تبعيت می‌كنند، زيرا اين گفته‌ها مطابق با فطرت انسان است و به دل هر انسانی می نشيند؛ خداوند در آيه شريفه «فَأَقِمْ وَجْهَكَ لِلدِّينِ حَنِيفًا فِطْرَةَ اللَّهِ الَّتِی فَطَرَ النَّاسَ عَلَیْهَا لَا تَبْدِيلَ لِخَلْقِ اللَّهِ» تصريح می‌كند كه اسلام دين فطرت است. در اين بين نيز فقط ما بايد هر كدام به وظيفه خود عمل كنيم و كار فاخر هنری را با محتوای دينی اصيل به مردم ارائه كنيم و بدون شك اين كار، بدون هيچ جار و جنجالی، خريدار خود را در ميان مردم، پيدا می‌كند؛ همه مردم تشنه شنيدن ندای الهی و حق طلبانه و مطابق با فطرت هستند و در اين زمينه بايد با نگاه قرآنی و دينی، خوراك فرهنگی سالمی را به مردم ارائه كنيم.

مدير شبكه مجازی تبليغ در بخش ديگری از سخنان خود با اشاره به لزوم تدوين قواعد فقهی مربوط به رسانه بيان كرد: دانش فقه دانشی است كه به تبيين بايدها و نبايدهای مكلفان در حوزه افعال آنها می‌پردازد؛ در رسانه هم اين مكلفان دو گروه فعالان رسانه‌ای و مخاطبان رسانه هستند و همان احكام فقهی كه در اسلام برای مكلفان وجود دارد برای اين دو گروه هم وجود دارد.

وی ادامه داد: اگر چه رسانه‌های جديد موضوعی نوپديد در زندگی انسان‌ها است و در گذشته وجود نداشته بنابراين فقه جداگانه‌ای برای آن تبيين نشده و باب فقهی‌ای با عنوان فقه رسانه وجود ندارد، اما كليات آن در ابواب ديگر فقهی بيان شده است؛ برای نمونه اشاعه فحشا يكی از موضوعاتی است كه در فقه احكام آن مشخص شده است، فقيهان ما بايد با موضوع شناسی دقيق احكام مربوط به اشاعه فحشا در رسانه را استخراج و برای مكلفان بيان كنند.

مدير شبكه مجازی تبليغ بيان كرد: در فقه رسانه فعالان رسانه و مخاطبان رسانه بايد به احكام فقهی پايبند باشند؛ به عنوان مثال در بحث خبر رسانی در قرآن تصريح شده است «یَا أَیُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِن جَاءكُمْ فَاسِقٌ بِنَبَأٍ فَتَبَیَّنُوا أَن تُصِيبُوا قَوْمًا بِجَهَالَةٍ فَتُصْبِحُوا عَلَى مَا فَعَلْتُمْ نَادِمِين: اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد اگر فاسقى برايتان خبرى آورد نيك وارسى كنيد مبادا به نادانى گروهى را آسيب برسانيد و از آنچه كرده‏ايد پشيمان شويد».

وی ادامه داد: در اين آيه تصريح شده كه فعالان رسانه‌ای بايد صادق باشند و مخاطلبان رسانه‌ها هم نبايد به رسانه‌های دروغ‌پرداز و فاسق مراجعه كنند؛ لذا مخاطبان رسانه‌ها بايد به منابع خبری اصيل مراجعه كنند.

محمدی با اشاره به ويژگی‌های خبرنگار مسلمان از نظر اسلام بيان كرد: اعمال خبرنگار مسلمان بايد منطبق با آموزه‌های اسلامی باشد و همه احكام اسلامی را در رفتار خود رعايت كند؛ اما مهمترين ويژگی‌ای كه خبرنگار مسلمان بايد آن را در رفتار خود برجسته كند صداقت و امانتداری است.